Kil yorganının altındaki uykusuna geri dönen kent "Allianoi"

Asklepion* un gücünü aldığı yerdir Allianoi. Roma'nın, Helen'in güzel yüzlü, elleri ağızları zeytin kokan, yürüdükleri yerlere defne yaprağı saçan halkı, cüzzamla vebayla gırtlak gırtlağa gelirken Asklepion, buranın bitki özlerinden, çiçek polenlerinden, ağaç gövdelerinden aldığı kuvvetle, savaşma gücü vermişti insanlara, onulmaz yaralarla. Nymphe*lerin türlüsü burayı mesken tutmuştu kendine, şöyle bir göz gezdirdiğinizde, tanrıların sofralarından beslenen, her biri birer peri kızı güzelliğinde olan nymphelerden, meşelerin dallarında, Dyradları*, serin akan ırmaklarda, Naiadları*, mandalina kokan tepelerde ise Oreadları* görebilirdiniz. Adetâ cennette bir kapı açılmış siz de oradan giriverip de buraya ulaşmışsınız gibi şaşaalıydı, Allianoi'nin sıcacık hamamlarının duvarlarında şen şakrak kahkaların çınladığı yıllarda. 2010 yılının Aralık ayının son günlerinde bu kentin üstü ikinci defa killerle kaplandı, ancak bu defa, kendilerini medeni addettiğimiz insanların eliyle.

Asklepion bu harika şehrin başına gelecekleri çok geçmeden sezmiş olacak ki, Meryem'in oğlu İsa'nın komşu bir kentte doğmasından 200 yıl sonra gelişen bu sağlık kentinin üzerini bir sele taşıttığı killerle örtmüş ve ne üstündeki çetin savaşlar ve yağmacılar ne de kayaları bile dirayetiyle unufak eden rüzgarlar ulaşamamıştır bu şahesere. Yaklaşık 1800 yıl sonra, modern dünyada, modern insanlar fark etti bu killerin altında öylece uykusundan uyandırılmayı bekleyen cevheri, ve bir kaç kendini adamış arkeoloğun ve kültür mirâsını, medeniyetin devamı için vazgeçilmez kabul eden hayırseverlerin çabalarıyla, Allianoi'nin, dünyanın ilk termal sağlık merkezinin bir kısmı günyüzüne çıkabildi.

2010 senesinin son günlerinde ise, 100 sene daha uykuya yatırıldı bu şaheser, kulağına zeytin yeşili ege ninnileri söylemek yerine, üzerine killerin toprakların, ölüm soğuğu rengi büründürülerek. Bu killer, antik kenti güvende tutacak ve üzerine yapılacak baraj kullanılmaz hâle geldiğinde, kent tekrar kazılıp çıkarılacak. Amaç bir bölgeyi kalkındırmak, insanların yüzünü güldürmek ve tarımdan elde edilen geliri artırmak, mantıklı olan, bir bölgeye baraj yapılabiliniyorsa yapılmasıdır, ancak, o bölgede 1.nci derece sit alanı olarak tanımlanmış bir yapı varsa, oraya devlet değil alêm-i cihân olsa dokunamaz, yani biz bu zamana kadar öyle zannediyorduk çünkü devlet, evlerinde soğuktan donan vatandaşların, evlerinin korunma altında olan eser olduğu kabulüyle onarım yapmasına izin vermiyordu haklı olarak(fakat onlara gidecek bir yer göstermeyerek). Ancak geldiğimiz noktada devlet, bir eliyle kendisi dışındaki kuruluşların korunma altındaki eserlere müdahalesini haklı olarak engellerken diğer eliyle ise tam tersini yapıp muhteşem bir kültür mirâsını haksız olarak toprağa gömüyor. Bir yanda Hısn-ı Keyfa bir yanda Allianoi, insanlığın kültür mirâsından 100 yıllığına çalınıyor. Şanslı olanlarımız bizden önce yaşayanlardaki mimâri dehayı ve göz zevkini tanıdı, ancak çocuklarımız ve hatta onların da çocukları bu mirastan yoksun bırakılıyor ve bulunduğu coğrafyayla övünürken tutunacağı dallar acımasızca kesiliyor. Türkiye ve Dünya olarak Allianoi'yi uzun bir süreliğine kaybettik ve etmeye de devam ediyoruz. Şimdi içimizde can havliyle yeşermeye çalışan ümit fidanının can suyu, aynı akibete Hasankeyf uğramazsa verilecek.

Kalkınma ve Anadolu'lu öncüllerimiz gibi sefa içinde yaşamak biz 21. yy insanlarının da hakkı ancak, öncüllerimizin yolundan giderek bu hedefe ulaşmalıyız, yani salt yapıcı olarak, yaparken bir başkasını yıkarak değil!

*Asklepion; Roma mitolojisinde, insanlara sağlık verdiği söylenen tanrıça.
*Nymphe; Roma mitolojisinde tanrıların besiniyle beslendiği için uzun yıllar, güzelliği bozulmadan yaşamını sürdüren ve perilerle özdeşleşen kadınlar.
*Dyrad; Roma mitolojisine göre, ağaç perisi.
*Naiad; Roma mitolojisine göre, ırmak perisi.
*Oread; Roma mitolojisine göre, dağ perisi.

Fotograf, avam.yyu.edu.tr adresinden alınmıştır.